Leczenie depresji
- Szczegóły
- Nadrzędna kategoria: ROOT
- Kategoria: Zaburzenia psychiczne
Czujesz od dawna głęboki smutek, rozpacz, poczucie pustki i beznadziejności? Nie potrafisz się z niczego cieszyć? Nic Ci się, wręcz mówiąc kolokwialnie, „nie chce”? W nic nie wierzysz? Izolujesz się od ludzi? To może być depresja. Należy ona bowiem do najczęściej występujących problemów zdrowotnych współczesnych czasów, podobnie jak inne choroby cywilizacyjne.
Dojrzewa powoli, początkowo podszywając się pod chwilowy słabszy nastrój. Bywa też, że wywołuje ją uraz psychiczny, trauma, strata.
Typowym jest, że przy długotrwałym obniżeniu nastroju u większości osób, z czasem zanika nawet umiejętność odczuwania przyjemności i radości. Dominuje apatia i zahamowanie aktywności. Mogą pojawić się również lęki i zaburzenie motywacji. Osoba dotknięta depresją żyje w poczuciu braku własnej wartości. Z czasem więc jest to przysłowiowe „błędne koło” – cierpienie przedłuża się z powodu trwającej depresji, czarne myśli, brak pomysłów na zaradzenie sytuacji powodują, że cierpienie tylko urasta…
Depresję należy leczyć. Istnieje wiele odmian tej strasznej choroby. Najtrudniejszą do leczenia jest tzw. Wielka Depresja czyli depresja jedno i dwubiegunowa. W stanach zaawansowanych depresji jedno i dwubiegunowej mogą wystąpić bowiem urojenia oraz myśli samobójcze. Stąd konieczna jest pomoc lekarza psychiatry. Jeśli osoba dotknięta wspomnianą depresją, nie jest świadoma swojej choroby, nie leczy się, może wręcz podejmować próby samobójcze, albo komunikować rozważanie popełnienia samobójstwa. Wówczas koniecznie należy reagować. Pomimo tego, iż temat jest trudny spytajmy się o bliższe szczegóły. Interweniować można wzywając pogotowie psychologiczne.
Stany depresyjne – zarówno te lżejsze, jak i te ciężkie, wymagają profesjonalnej interwencji.
Każdy bowiem dzień przeżyty w przygnębieniu, utrwala chorobę i powoduje jej rozwój.
Co wtedy, gdy jest depresja?
Zacznijmy o tym mówić. Rozmawiajmy z ludźmi, szczerze, wyznaczajmy sobie małe cele. Zapewnijmy też profesjonalną pomoc psychologiczną.
Jak pomóc?
W niektórych stanach depresyjnych pomaga często rozmowa z kimś bliskim, oparcie, jakie mamy w rodzinie czy wśród przyjaciół. Ten, który pomaga wystarczy by ze zrozumieniem słuchał, nie oceniał i nie radził. Jeżeli to nie daje efektu to powinniśmy się zgłosić na konsultację psychologa, który postawi diagnozę i oceni efektywną formą pomocy będzie terapia czy dany stan wymaga włączenia środków przeciwdepresyjnych. Jeżeli tak to zgodnie z jego zaleceniami należy te leki przyjmować, a na kolejnej wizycie, kiedy powróci już chęć życia lekarz zapewne zaleci terapię.
Depresja sezonowa
Określenie depresja stało się jednym z częściej używanych, wręcz nadużywanych terminów przy określaniu przejściowych zaburzeń psychicznych. Chcemy powiedzieć "mam mniej energii, płakać mi się chce, coś niedobrego się ze mną dzieje", ale mówimy "mam depresje" i wszystko z pozoru wydaje się jasne.
Tymczasem wyjaśnienie jest proste, a zaradzenie problemowi wcale nie wymaga leczenia farmakologicznego ani zaawansowanej i pogłębionej psychoterapii. Z końcem jesieni i początkiem zimy wiele osób dopada smutek. Światło słoneczne bowiem reguluje zegar biologiczny człowieka. W jakiż inny sposób odróżnilibyśmy dzień od nocy... Jasno, ciemno i organizm wie, kiedy odpoczywać, a kiedy działać. To samo światło reguluje rytm roczny. Ale czy reguluje również nasz nastrój? W dużym stopniu tak.
Choć przyczyny depresji sezonowej nie są do końca znane, uważa się, że najważniejszą z nich jest niedostateczna ilość światła słonecznego docierającego do siatkówki oka. Mechanizm biochemiczny naszego organizmu jest taki: światło z receptorów znajdujących się w oku rozpoczyna drogę po naszym układzie nerwowym jako impuls nerwowy, biegnie do różnych struktur mózgowia... trafia do szyszynki i podwzgórza stymulując ilość wydzielanych hormonów. Te substancje – neuroprzekaźniki - pobudzając określone partie mózgu mają wpływ na nastrój. Jeśli brakuje światła, zmniejsza się ilość wytwarzanych hormonów odpowiadających za uczucie szczęścia.
Depresja występuje prawdopodobnie nie tylko z powodu niedoboru światła słonecznego - wpływ na jej wystąpienie ma także osobnicza wrażliwość człowieka. Wiąże się ona z odmiennością indywidualnych okołorocznych biorytmów, mających następnie wpływ na zmiany przekaźnictwa serotoninergicznego i noradrenergicznego.
Depresję sezonową należy odróżnić od depresji klinicznej, związanej z zaburzeniami emocjonalnymi na głębszym poziomie psychicznym. Główną cechą depresji sezonowej jest pojawianie się jej, zwykle cyklicznie, jesienią lub zimą i ustępowanie wiosną lub latem. Oczywiście, do ustalenia typu depresji niezbędna jest konsultacja psychologiczna.
Objawy:
- obniżona aktywność,
- uczucie smutku,
- lęk,
- nadmierna drażliwość,
- problemy z pamięcią i koncentracją,
- problemy z wykonywaniem codziennych czynności,
- uczucie przewlekłego zmęczenia,
- niechęć do pracy, i w ogóle funkcjonowania w społeczeństwie,
- wzmożona senność, współistniejąca z pogorszeniem jakości snu,
- zwiększenie masy ciała związane ze zwiększonym apetytem, zwłaszcza ze wzmożoną chęcią do spożywania węglowodanów,
- osłabienie popędu seksualnego,
- w skrajnych przypadkach myśli samobójcze.
Terapia
Aby uzyskać pomoc farmakologiczną należy zwrócić się do lekarza psychiatry. Leki przeciwdepresyjne mają zwalczać objawy depresji, poprawiać nastrój. Większość z nich (w Polsce) jest sprzedawana na receptę.
Często jednak leki nie są konieczne.
Kluczową metodą leczniczą jest bowiem psychoterapia. Celem psychoterapii jest nie tylko wyleczenie z depresji, ale także nakłonienie do innego spojrzenia na życie. Psychoterapia może wskazać, w jaki sposób poradzić sobie z depresją sezonową. Pozwala zaakceptować zmniejszenie aktywności w okresie jesienno-zimowym; nauczyć się przełamywać nawykowe, przygnębiające myśli; wykształcić nowe zachowania i inny sposób myślenia. W celu otrzymania takiej pomocy można zwrócić się do psychologa.
Co jeszcze można zrobić podczas leczenia?
Przy leczeniu depresji sezonowej korzystny może okazać się... wyjazd w rejony o dużej ilości światła słonecznego (np. okolice okołorównikowe). Pomaga też fototerapia (zwana także światłolecznictwem), czyli terapia światłem, stosowana już dość powszechnie w Skandynawii, Chory poddaje się naświetlaniu lampami emitującymi światło kilkakrotnie jaśniejsze od światła żarówki.
Z pewnością korzystnie na kondycję psychiczną wpłynie ruch i ćwiczenia fizyczne, najlepiej na świeżym powietrzu, które odpowiadają za utrzymanie organizmu w aktywności. Już nawet krótki spacer, zwłaszcza w dni słoneczne, powinien poprawić samopoczucie.
Ważna jest dieta, szczególnie odpowiednia zawartość tryptofanu. Jest to aminokwas egzogenny (organizm nie jest w stanie sam go wyprodukować, musi zostać dostarczony z zewnątrz). Tryptofan jest prekursorem (jest konieczny do wytworzenia przez organizm) serotoniny. Serotonina natomiast ma działanie przeciwdepresyjne, uspokajające i relaksujące. Znaczne ilości tryptofanu zawierają takie potrawy jak: indyk, soja, łosoś, chleb, mleko, kasza manna, ser żółty oraz banany. W diecie osób z zaburzeniami depresyjnymi powinny się także znaleźć witaminy z grupy B. Te witaminy znajdują się w drożdżach, wątróbce, kurczaku, indyku, jajach, otrębach, pełnym ziarnie zbóż, płatkach owsianych, warzywach, kiełkach pszenicy. Spośród witamin B bardzo potrzebny jest również kwas foliowy zawarty w takich produktach jak sałata, kapusta, natka pietruszki, buraki, ogórki, groch, fasola soja, soczewica, pomarańcze, chleb razowy i wątróbka. Do innych niezbędnych składników diety warunkujących prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego należy także magnez, który zawarty jest w orzechach, soi, kaszach, kakao, nasionach, roślinach strączkowych, maku i pieczywie pełnoziarnistym.
Bardzo ważne jest pielęgnowanie bliskich związków z innymi ludźmi, włączanie się w aktywność towarzyską, wychodzenie z domu pomimo niesprzyjającej aury, jak najczęstsze robienie rzeczy, które dają przyjemność i poprawiają nastrój oraz unikanie zdarzeń i sytuacji stresujących. Dobrze jest siebie samego traktować z wyrozumiałością i nie należy w tym okresie narzucać sobie zbyt wielu obowiązków.
Depresja sezonowa, związana z późną jesienią i zimą jest sprawą częstą. Jeśli w związku z tym okresem roku, który powoli się zbliża, zauważymy pogorszenie nastroju, utrzymujące się, nasilające i zakłócające codzienne funkcjonowanie, może to być sezonowe zaburzenie afektywne - depresja sezonowa. Przy takim podejrzeniu należy poszukać pomocy lekarza, który na podstawie wywiadu i badania postawi rozpoznanie i zaproponuje najlepsze w danym przypadku bezpieczne leczenie.
Leczenie depresji w Programie „Psycholog Do Domu” może odbywać się w środowisku domowym, w gabinecie lub w ośrodku stacjonarnym. Wybór metody uzależniony jest od prawidłowej diagnozy. Biorąc pod uwagę otwarcie pacjenta podczas diagnostycznej konsultacji psychologicznej, najbardziej sprzyjające są warunki domowe.
Kluczową metodą leczniczą jest bowiem psychoterapia. Celem psychoterapii jest nie tylko wyleczenie z depresji, ale także nakłonienie do innego spojrzenia na życie i zmiany nawyków.
Jeśli osoba dotknięta depresją, nie jest świadoma swojej choroby, nie leczy się, może wręcz podejmować próby samobójcze, albo komunikować rozważanie popełnienia samobójstwa. Bez odpowiedniej reakcji środowiska finał może być tragiczny.
Stany depresyjne – zarówno te lżejsze, jak i te ciężkie, wymagają profesjonalnej interwencji.
Każdy bowiem dzień przeżyty w przygnębieniu, utrwala chorobę i powoduje jej rozwój.
Depresja występuje prawdopodobnie z powodu niedoboru światła słonecznego ale nie tylko - wpływ na jej wystąpienie ma także osobnicza wrażliwość człowieka i umiejętność radzenia sobie ze stresem. Niedobór światła można łatwo uzupełnić ale cechy takie jak wrażliwość czy radzenie sobie ze stresem wymaga, już pracy nad sobą, czego sami w większości przypadków nie potrafimy robić.
Aby ostatecznie zwalczyć depresję oprócz intensywnej psychoterapii zaleca się wyjazd w rejony o dużej ilości światła słonecznego, stosowanie fototerapii, ruch i ćwiczenia fizyczne, najlepiej na świeżym powietrzu, stosowanie odpowiedniej diety.
Bardzo ważne jest pielęgnowanie bliskich związków z innymi ludźmi, włączanie się w aktywność towarzyską, wychodzenie z domu pomimo niesprzyjającej aury, jak najczęstsze robienie rzeczy, które dają przyjemność i poprawiają nastrój oraz unikanie zdarzeń i sytuacji stresujących.
Nasz psycholog, specjalista od depresji, postawi diagnozę i ukierunkuje efektywną formę pomocy, zaplanuje odpowiednią „ścieżkę zdrowienia” czy będzie to terapia czy też dany stan wymaga włączenia środków przeciwdepresyjnych.
Nasz psycholog będzie pracował również z najbliższym otoczeniem chorego, gdyż w niektórych stanach depresyjnych pomaga często rozmowa z kimś bliskim, oparcie, jakie mamy w rodzinie czy wśród przyjaciół. Ten, który pomaga wystarczy by ze zrozumieniem słuchał, nie oceniał i nie radził, dlatego tak ważne jest nauczenie bliskich jak postępować z chorym na depresję.
Dzięki naszej, profesjonalnej i kompleksowej usłudze, osoba dotknięta depresją przestanie ubolewać nad sobą i losem. W szybkim tempie doprowadzi się do „normalności” nauczy się w jaki sposób poradzić sobie z nawrotami depresji. Nauczyć się przełamywać nawykowe, przygnębiające myśli. Wykształcić nowe zachowania i inny sposób myślenia. Zacznie być szczęśliwym.
Zobacz:
Adam Bilikiewicz, Stanisław Pużyński, Jacek Wciórka, Janusz Rybakowski: Psychiatria.. T. 2. Wrocław: Urban & Parner, 2003. ISBN 83-87944-72-6.
Dawid Semple, Roger Smyth, Jonathan Burns, Rajan Darjee, Andrew McIntosh: Oksfordzki podręcznik psychiatrii. Lublin: Czelej, 2007. ISBN 978-93-60608-12-8.
ICD-10. V rozdział. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne.. Warszawa: Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, 2000. ISBN 83-85688-25-0.