Nadwaga i otyłość

Szczegóły

Nadrzędna kategoria: Zaburzenia psychiczne

Kategoria: Zaburzenia odżywiania

Czym jest nadwaga i otyłość?

Nadwaga i otyłość to nadmierna ilość tkanki tłuszczowej, powodująca problemy zdrowotne.

Najczęściej do stwierdzenia nadwagi przez lekarza używa się Indeksu Masy Ciała – BMI, czyli relacji pomiędzy wagą a wzrostem. Oblicza się go dzieląc wagę w kilogramach przez wzrost w metrach podniesiony do kwadratu kg/m2).

BMI w normie wynosi od 18,5 do 25 punktów, 25-30 to nadwaga, a powyżej 30 - otyłość.

W praktyce, kobieta o wzroście 168 cm ma nadwagę gdy jej waga przekroczy 70 kg, a uznaje się ją za otyłą gdy waży od 86 kg.

Najczęstszy powód nadwagi to przyjmowanie większej ilości kalorii niż potrzebuje organizm, inaczej mówiąc – przejadanie się lub jedzenie zbyt kalorycznych produktów oraz zbyt mało ruchu.

Lekarze biją na alarm: ponad 52% dorosłych Polaków waży zbyt dużo. Badania Głównej Inspekcji Sanitarnej z 2009 wykazały, iż 61% zbadanych mężczyzn i blisko 45% miało nadwagę – z czego 17% mężczyzn i 15% kobiet cierpiało na otyłość. Już w 2011 w badaniach GUS zanotowano wzrost tych wskaźników – 64% mężczyzn i 46% kobiet miało nadwagę.

Przypadłość ta dotyka coraz częściej dzieci: z badań wynika, nawet 20% dzieci w od 7 do 18 lat waży zbyt dużo.

Jakie są konsekwencje nadwagi i otyłości?

• Nadmierna masa ciała ciągnie za sobą wiele konsekwencji zdrowotnych, takich jak:
• cukrzyca typu 2,
• miażdżyca i nadciśnienie tętnicze,
• choroby układu oddechowego (zespół bezdechu nocnego),
• choroby zwyrodnieniowe kości.

Ponadto nadwaga bywa źle postrzegana społecznie.

Nadmiar ciała jest postrzega się jako szpecący, nieatrakcyjny. Osobom cierpiącym na nadwagę przypisuje się domniemane wady charakteru, bywają niżej oceniane w szkole czy pracy, a dzieci mogą cierpieć z powodu szykan ze strony rówieśników.

Osoby otyłe często same źle czują się ze swoim wyglądem i z powodu zasłyszanych uwag i komentarzy otoczenia.

Osoby próbujące zbić swoją wagę nierzadko stosują diety cud, suplementy hamujące łaknienie czy nawet zażywają „substancje spalające tłuszcz” - z różnym skutkiem.

Psychologiczne czynniki ryzyka nadwagi i otyłości.

Wydawać by się mogło, że nadmierną masę ciała powoduje po prostu przejadanie się.

Nadwaga może jednak mieć o wiele głębsze przyczyny, związane z funkcjonowaniem psychicznym. Należą do nich:

• szkodliwe, destruktywne przekonania na temat siebie, swojego ciała, jedzenia, innych ludzi, przyszłości,
• nieprawidłowe nawyki w zakresie odżywiania się, aktywności fizycznej, dbania o swoje ciało, reagowania na stres,
• nierealne wyobrażenia dotyczące własnego ciała, odchudzania, własnych możliwości, ograniczeń, celu.

Zdarza się, że nadwaga jest efektem problemów, z którymi boryka się osoba, takich jak:

• utrata kontroli nad ilością i jakością jedzenia (zespół kompulsywnego jedzenia oraz żarłoczność psychiczna),
• podjadanie nocą, nadmierny apetyt wieczorem (syndrom jedzenia nocnego);
• lęku i zaburzeń lękowych, które są uciszane przy pomocy jedzenia;
• uzależnienia od jedzenia lub substancji spożywczych, jak np. cukier i słodycze.

Kontakt z psychologiem jest szansą na określenie, co jest powodem nadwagi, udzielenie odpowiedniego wsparcia i bezpiecznego wyeliminowania problemu.

Jak może pomóc mi psycholog?

Pomoc psychologiczna osobom z nadwagą polega na wspieraniu procesu leczenia nadwagi (odchudzania), diagnozowaniu i eliminowaniu przyczyn psychospołecznych prowadzących do nadwagi, uczeniu zachowań, które pomogą uniknąć problemu w przyszłości – np. radzenia sobie ze stresem czy nudą, kształtowaniem pozytywnych nawyków żywieniowych i zachowań, postrzeganiem i traktowaniem swojego ciała.

Jakie więc wygląda pomoc psychologa?

• diagnoza: określenie nawyków żywieniowych, kiedy i dlaczego osoba się przejada, jakie konsekwencje psychologiczne ponosi w związku z jedzeniem i swoją nadwagą;
• ustalenie celu: ustalane jest, jaki ma być cel pracy z psychologiem, co ma się zmienić, w jaki sposób psycholog i klient mają do niego dążyć;
• terapia: praca nad osiągnięciem wyznaczonego celu.

Praca z psychologiem ma na celu poprawienie jakości życia osoby borykającej się z nadwagą i otyłością – może to być wsparcie w odchudzaniu, pomoc w wyeliminowaniu nawyków skutkujących nadwagą, albo po prostu zmiana w postrzeganiu swojego ciała, jego wyglądu i potrzeb czy też relacji z otoczeniem.